İnsan Embriyosunun Canlı Kopyası Oluşturuldu

Bilim insanları, ilk kez laboratuvar ortamında tüm hücre tipleri ve biyokimyasal aktiviteleri ile insan embriyosunun canlı kopyalarını üretti.

Düşüklere ve doğum kusurlarına neden olan sorunları anlamaya yardımcı olmak için başlayan çalışma, genetik mühendisliği ve klonlamaya yönelik endişeleri de beraberinde getiriyor. Ancak hem Avustralya’daki Monash Üniversitesi’nde hem de ABD’deki Texas Üniversitesi’nde araştırma yapan bilim insanları, blastoid adı verilen kreasyonların gerçek embriyoların birebir kopyaları olmadığını ve bu sebeple rahme yerleştirilemeyeceğini söylüyor. Blastoidler, bir yumurtanın döllenmesinden beş ila 10 gün sonraki embriyonik gelişim aşamasına denk düşüyor.


Projenin Avustralya lideri Jose Polo, “Blastoidler, insan gelişimindeki en erken adımları, kısırlığın nedenlerini, doğumsal hastalıkları, toksinlerin ve virüslerin erken embriyolar üzerindeki etkisini anlamamızı sağlayan eşi görülmemiş araçlar” diyor. Bilim insanları, blastoidlerin gebeliğin başlangıcında neler olduğunu incelemek için çok değerli olmalarına rağmen, sentetik embriyolar olarak görülmemeleri gerektiğinde ısrarcı. Texas ekibinin lideri Jun Wu, “Blastoidler ve blastosistler arasında pek çok fark var. Blastoidler yaşayabilir embriyolar haline getirilemez” diyor.

Uluslararası Kök Hücre Araştırmaları Derneği, mayıs ayında kök hücrelere dayanan embriyo modellerini büyütmek için yeni etik yönergeler yayımlayacak. Kaliforniya Los Angeles Üniversitesi’nde bu yönergeleri belirleyen ekipte yer alan Profesör Amander Clark da, konu ile ilgili olarak “Modeller; kısırlık tedavilerini, doğuştan kalp ve beyin kusurları ile diğer genetik hastalıklara yönelik müdahaleleri geliştirme potansiyeline sahip. Bu modeller gelişmeye devam ettikçe, yapılacak deneylerin izin verilebilirliğini gözden geçirmek için bir dizi kritere ihtiyaç olacak” diyor.

Farelerin yapay olarak üretilmesine yönelik etik bir sınırlama yok, bu yüzden fare deneyleri epey gelişmiş durumda. İsrail’deki Weizmann Enstitüsü’ndeki bilim insanları, fare embriyolarını yapay bir rahim içinde 11 gün boyunca sağlıklı bir şekilde büyütmeyi başardı. Bu, normal bir fare gebeliğinin yarısından fazlasına denk geliyor. Yapay canlılar yaratmaya bu kadar yaklaşmışken, insan denekler konusunda düzenleme yapılması meselesi daha da önem kazanıyor.

Alıntı

FINANCIAL TIMES & Mustafa Ergül